فهرست مطالب
آپانديسيت چيست؟ : آپانديسيت از روده‌ي بزرگ شروع مي شود و يك التهاب بافتي است. محل آپانديس سمت راست و پايين شكم است. شكل لوله اي است كه از روده‌ي بزرگ خارج مي‌شود. آپانديس هيچ عملكرد حياتي را براي بدن ندارد و بدون داشتن آپانديس نيز يك زندگي عادي مي توان داشت. بنابر مطالعات نقش آپانديس در ايمني است، ولي تاكنون اثبات قطعي نداشته است در كل هدف از وجود آپانديس ناشناخته است و تاكنون نقش اساسي و خاصي به ان منتسب نشده است.
آپانديس اگر ملتهب شود در نهايت منفجر مي شود و در شكم پخش مي شود كه بدترين و خطرناك ترين شرايط را به دنبال خواهد داشت كه در صورتي كه مراجعه به هنگام انجام نشود حتي منجر به مرگ نيز مي شود. با اين وجود زندگي بدون آپانديس هيچ عواقبي نخواهد داشت. آپانديسيت اغلب بين ۱۰ تا ۳۰ سالگي ديده مي شود. علايم شايع آن عبارت است از درد اطراف شكم، تورم شكم، تب با درجه پايين، حالت تهوع وكاهش اشتها. آپانديسيت سبب ميوشد تا قسمت راست و پايين شكم درد كند و هرچه التهاب بيشتر شود درد اين قسمت افزايش خواهد يافت و شديدتر مي شود.
يكي از علل آپانديسيت ، انسداد آپانديس است. آپانديس وقتي به دلايل مختلف مسدود مي شود منجر به ايجاد ضايعات باكتري مي شود و سبب تشكيل چرك و عفونت مي شود. اگر آپانديسيت به موقع درمان نشود بايد حتما جراحي شود ممكن است آپانديسيت حاد يا مزمن باشد. در ايالات متحده، يكي از غلل شايع درد شكمي آپانديسيت است و پنج درصد از آنها در معرض آپانديسيت هستند.
از جمله روش هاي معاينه براي تشخيص آپانديسيت آزمايش ادرار، سونوگرافي، ترموگرافي و لاپاروسكوپي است.
با توجه به اندازه و محل قرار گرفتن آپانديس كه نزديك ارگان‌هاي ديگرقرار گرفته باشد تشخيص بين اينكه كدام بيماري هست كمي سخت است، از جمله بيماريها عبارتند از: بيماري‌هاي شكمي و لگني و يا شروع درد زايمان در دوران بارداري باشد. روش هاي درمان آپانديسيت آنتي‌بيوتيك و آپاندكتومي است. آپاندكتومي عوارضي مانند عفونت زخم و آبسه است.
علت شيوع آپانديست
يكي از علل رايج درد شكم است كه سريعا بايد جراحي شود، در سال ۲۵۰،۰۰۰ مورد آپانديس وجود دارد كه نشان مي دهد ۱ ميليون بيمار بستري در روز وجود دارد. شيوع آپانديسيت از دهه ۱۹۴۰ به صورت پيوسته كاهش يافته است و ميزان بروز به آپانديسيت ۱۰ مورد در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر است. آپانديسيت عموما در ۷٪ از جمعيت ايالات متحده رخ مي‌دهد. علت آپانديسيت در كشورهاي آسيايي و آفريقايي به دليل رژيم غذايي ساكنان اين مناطق است. اگر فيبر غذا كم باشد ميزان ابتلا به اپانديسيت بيشتر مي شود. ميزان آپانديسيت در مردان به اندازه ۱٫۴ برابر بيشتر از خانم ها است. سن متوسط آپاندكتومي ۲۲ سال است. در سال‌هاي سالمندي ميزان بروز آپانديسيت كاهش مي‌يابد. ميانگين سني كه آپانديسيت در اطفال ۶ الي ۱۰ سال است.
روش تشخيص آپانديسيت
آپانديسيت مي‌تواند شبيه به ساير بيماريها از جمله مشكلات كيسه صفرا، عفونت مثانه يا عفونت ادراري، بيماري كرون، گاستروانتريت، سندرم روده‌ي تحريك‌پذير (IBS)، يبوست، عفونت روده و مشكلات تخمدان باشد كه در اين صورت تشخيص آپانديسيت از ساير بيماري ها بسيار مشكل است، مگر اينكه علايم معمولي مربوط به آپانديسيت مشاهده شود كه تقريبا نصف افراد هم همين علائم را مشاهده مي كنند. اگر علائم آپانديسيت معمولي نباشد در اين صورت نياز به آزمايش هاي بيشتري داريد تا به طور قطع آپانديسيت تشخيص داده شود براي مثال پزشك با پرسيدن سوالات كليدي مي تواند سريع تر به نتيجه برسد و تشخيص بهتر و دقيق تري بدهد.تشخيص اينكه واقعا بيمار درگير آپانديسيت است واقعا چالش برانگيز است.
سوالاتي كه به تشخيص آپانديسيت كمك مي كند عبارتند از :
- از كي درد شكم احساس مي كنيد؟
- درد شكم شما به صورت رفت و برگشتي است؟
- چقدر درد شكم شما شديد است؟
- درد شكم شما چه موقعي افزايش مي يابد؟
- درد شكم شما چه موقعي تسكين مي يابد؟
- تب داريد؟
- احساس تهوع داريد؟
- چه علايم و نشانه‌هاي ديگري داريد؟
آزمايشاتي كه براي تشخيص آپانديسيت كمك مي كنند عبارتند از :
محل درد و التهاب براي تشخيص مورد معاينه قرار مي گيرد:قسمتي از شكم كه مربوز به آپانديسيت است براي تشخيص كمي فشار به اين قسمت وارد مي شود و وقتي فشار ناگهاني رها مي شود درد در اين ناحيه افزايش يابد و اين سبب مي شود درد آپانديسيت بدتر شود.
آزمايش ادرار براي بررسي عفونت :
آزمايش ادرار براي بررسي عفونت مجاري و همچنين وجود سنگ كليه بررسي مي شود، در آزمايش ادرار گلبول قرمز، سفيد و باكتري در ادرار تشخيص داده مي شود، ادرار اگر غيرطبيعي باشد نشان دهنده التهاب و يا وجود سنگ در كليه است، در مواقعي كه ادرار غيرطبيعي است احتمال آپانديسيت نيز وجود دارد به دليل اينكه مثانه و آپانديس نزديك به هم هستند. اگر التهاب آپانديسيت بزرگ باشد به حفره‌ي رحم و مثانه پيش‌روي مي كند و سبب ادرار غير طبيعي مي شود. با اين وجود بيشتر بيماراني كه مبتلا به آپانديسيت هستند ادرار طبيعي دارند. محققان مي گويند وجود يك پروتئين قابل تشخيص در ادرار نشاندهنده آپانديسيت است.
آزمايش خون براي بررسي عفونت بدن:
اگر عفونت شما افزايش يابد تعداد گلبول هاي سفيد نيز افزايش خواهد داشت. البته با وجود هر نوع عفونت و يا التهابي گلبول هاي سفيد در بدنتان افزايش مي يابد، در نتيجه با ارزيابي تعداد گلبول هاي سفيد هم نمي توان نتيجه گرفت كه در معرض آپانديسيت قرار گرفته ايد.
اشعه ايكس از شكم :
تصويربرداري اشعه ايكس شكم به تشخيص قطعه مدفوع سخت شده انسدادي آپانديس كه عامل آپانديسيت است، كمك مي كند. اين روش بيشتر روش تشخيص در كودكان است ولي در مواقعي احتمال آپانديسيت بدون اين قطعه مدفوع هم وجود دارد.
سونوگرافي براي تشخيص التهاب آپانديسيت :
سونوگرافي بهترين روش براي تشخيص اوليه آپانديسيت است. سونوگرافي يك روش بدون درد و با كمك امواج صوتي تصاويري را براي شناسايي ارگان‌هاي داخلي بدن نمايش مي دهد. آپانديس بزرگ و آبسه از طريق سونوگرافي قابل نمايش هستند. در سونوگرافي آپانديس سالم مشاهده نمي شود ولي مخصوصا در زنان مي تواند بسيار مفيد باشد زيرا بيماري هاي مشابه كه شامل بيماري التهابي لگني، تخمدان‌ها، لوله‌هاي فالوپ و رحم را رد كند.
باريم انما :
باريم يك آزمايش با تصويربرداري اشعه ايكس است در اين آزمايش باريم مايع به داخل روده وارد مي‌شود تا كولون پر شود كه سبب مي شود التهاب در ناحيه آپانديس و مشكلات روده‌اي مشابه با بيماري آپانديسيت تشخيص داده شود در اين صورت مطمئن خواهيم شد كه بيماري كرون هست يا نه.
آزمايش سي تي اسكن :
اين روش در بيماراني كه باردار نيستند انجام مي شود كه در اين صورت سي تي اسكن از ناحيه آپانديس سبب تشخيص آپانديسيت، آبسه مي شود و بيماري هايي كه در داخل شكم و لگن هستند وعلايم مشابه با آپانديسيت دارند را رد مي كند.
معاينه‌ي ركتوم در تشخيص آپانديسيت: در اين روش پزشك با پوشيدن دستكش و استفاده از ژل لغزنده ركتوم روده كوچك را بررسي مي كند.
انجام لاپاراسكوپي :
در روش لاپاروسكوپي كه يك روش جراحي است لوله‌ي كوچك فيبر نوري توسط يك دوربين به داخل شكم وارد مي شود كه يك سوراخ در شكم ايجاد مي كند در اين روش تصاوير مستقيمي از آپانديس و ساير اعضا نشان داده مي شود و در اين روش با مشاهده آپانديسيت مي توان از لاپاروسكوپي استفاده كرد ولي اسن روش نياز به بي‌هوشي عمومي است.
تشخيص آپانديسيت با بررسي كامل و معاينه ي فيزيكي انجام مي شود، در بيماري آپانديسيت فرد درجه حرارت بالا دارد و درد متوسط و يا شديدي در سمت راست شكم خود احساس مي كند كه در هنگام معاينه هم ميزان حساسيت بيمار به لمس سمت راست شكم مشاهده مي شود. در صورتي كه آپانديس ملتهب شود معده بيمار متورم خواهد شد، آزمايش خاصي براي تشخيص آپانديسيت وجود ندارد ولي اگر عفونت باكتريايي در آزمايش شمارش خون افراد مشاهده شود از عوامل آپانديسيت هستند .
اگر زمان براي تشخيص كافي نباشد جراح از يك لاپاراسكوپي تشخيصي اورژانسي را براي بررسي استفاده مي كند. بيشتر افراد آپانديس طبيعي خود را در طي لاپاراسكوپي تشخيصي از دست مي‌دهند، گاهي كه تشخيص قطعي نيست پزشك حدود در برخي موارد كه تشخيص قطعي نيست، پزشك حدود ۲۴ ساعت منتظر مي ماند تا علايم بيمار بهبود پيدا كند، تغيير نكند يا بدتر شود.
سوالاتي كه مي توانيد از دكترتان بپرسيد:
- آپانديسيت دارم؟
- نياز به آزمايش‌هاي بيشتري نياز دارم؟
- بيماري ديگري علاوه بر آپانديسيت دارم؟
- نياز به جراحي دارم، چه موقع؟
- خطرات برداشتن آپانديس چيست؟
- چه مدت بعد از جراحي در بيمارستان بايد بمانم؟
- بهبودي پس از جراحي چقدر طول خواهد كشيد؟
- چه مدت بعد از جراحي حالت عادي خواهم داشت؟