بواسير  

بواسير – هموروئيد , راه هاي درمان درمان بواسير : امروزه بيماري هاي بواسير يا هموروئيد زياد به گوش مي رسد كه البته همه ما فكر مي كنيم اين بيماري مخصوص مادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها است و در سن هاي بالا رخ مي هد كه كاملا غلط است اين بيماري نيز مانند همه بيماري هاي ديگر از سنين پايين و جواني شروع مي شود كه كاملا غيرمشخص است و نشانه هاي ان ظاهر نمي شود و در صورت بروز هم نيز در سنين حواني توجه نمي شود و همان طور به صورت مخفيانه مي ماند و با گذشت زمان و بالا رفتن سن علائم بيشتر خود را نشان مي دهند و باعث مي شود فرد از بيماري خود مطلع شود. در اين مقاله مطالبي راجب به بيماري بواسير گفته شده است تا هر زمان علائم اين بيماري را ديديد ان را درمان كنيد.

بيماري بواسير يا هموروئيد چيست؟

نام علمي بيماري بواسير هموروئيد است اين بيماري با تورم و التهاب مويرگ هاي موجود در خروجي دستگاه گوارش يعني مقعد رخ مي دهد. ديواره‌ها‌ي دروني مقعد چهار سانتي‌متر انتهايي روده‌ي بزرگ به دليل داشتن خاصيت ارتجاعي و عملكرد دريچه‌اي آن از رگهاي بالشتكي با ديواره‌هاي حساس تشكيل شده است . مويرگ‌هاي بخش انتهايي دستگاه گوارش كه موظف به مراقبت از كانال مقعد هستند، در هنگام دفع مدفوع خشك دچار كشش و ملتهب خواهند شد.

كشيدگي ديواره‌ي سياهرگ‌ها با كاهش توان انقباضي مانع پمپاژ خون به سمت نواحي بالاتر و بازگشت آن به قلب مي‌شوند. بنابراين هر عاملي كه مانع بازگشت خون داخل اين عروق مخرج به قلب شود سبب افزايش فشار داخل اين سياهرگهاي دهانه مقعد شده و سبب گشاد شدن وپيچ در پيچ شذن اين عروق خواهد شد كه به آن بواسير يا هموروئيد گفته ميشود.

بواسير يا هموروئيد دربين چه افراد و سنيني بيشتر شايع ميباشد؟

افراد در همه سنين يعني هم جواني و هم سن پيري مي توانند دچار اين بيماري شوند ولي در بين افراد، افراد چاق، خانمهاي باردار و حتي ورزشكاران و افرادي كه نسبت به بلند كردن اجسام سنگين اقدام ميكنند بيشتر از ساير مردم در خطر ابتلا به بواسير يا هموروئيد هستند همچنين به طور كلي بيماري بواسير در نيمي از افراد بالاي ۵۰سال در جامعه شايع ميباشد كه فقط برخي از آنها داراي نشان و علامت ميشوند.

علت بروز هموروييد ( بواسير ) چيست؟

علت اصلي اين بيماري مشخص نيست ولي با توجه به تحقيقات انجام شده و همچنين مانند اكثر بيماري ها دليل اين بيماري مي تواند رعايت نكردن برخي اصول تغذيه اي و نحوه اشتباه سبك زندگي باشد كه برخي از ان ها عبارت است از:

مصرف نوشيدني‌هاي حاوي الكل: زيرا الكل باعث ايجاد اختلال در عملكرد دستگاه گوارش مي‌شود.

عدم مصرف روزانه‌ي آب به ميزان كافي : كم‌آبي بدن باعث سفت و سخت شدن مدفوع درون روده‌ها خواهد شد به صورتي كه مدفوع سخت به سختي درون روده حركت كرده و در سطح ديواره‌هاي درون كانال مقعد خراش ايجاد مي‌كند.

مصرف ناكافي ميوه و سبزيجات : مصرف ناكافي ميوه و سبزيجات و مواد غذايي حاوي فيبر منجر به كاهش سرعت حركت مواد غذايي درون روده‌ها و ايجاد يبوست در فرد مي‌شود.

فعاليت‌هاي بدني سنگين و نادرست : ورزش‌هاي سنگيني كه به شيوه‌هاي غير اصولي با وارد كردن فشار زياد بر بدن انجام مي‌شود به خروجي دستگاه گوارش و كف لگن آسيب وارد مي‌كند.

اضافه‌وزن : چاقي و اضافه وزن علاوه بر ايجاد كم تحركي در فرد و كاهش سرعت حركات روده‌اي، فشار بيشتري را بر ناحيه مقعد وارد مي‌كند.

باقي ماندن طولاني مدت در وضعيت ايستاده يا نشسته : شغل‌هاي نشسته امروزي مانند كارمندي يا رانندگي در مسافت‌هاي طولاني با تحت فشار قرار دادن مقعد زمينه‌ساز بيماري بواسير هستند.

پرهيز از فعاليت بدني و زندگي ماشيني : كم‌تحركي و عادت به زندگي‌هاي ماشيني فعاليت دستگاه گوارش را كم مي‌كند.

زور زدن هنگام دفع مدفوع : اجابت مزاج با زور عضلات ناحيه‌ي مقعد را بيش از حد كشيده و تحريك مي‌كند.

ازدياد فشار شكمي با سرفه‌هاي شديد و مكرر : با سرفه فشار ناحيه‌ي داخل شكم افزايش مي‌يابد و با هر بار تكرار شدن آن عضلات كف لگن نيز تحت‌الشعاع قرار مي‌گيرد.

حمل وسايل سنگين و بيشتر از توانايي جسمي فرد : بلند كردن اجسامي با وزني بيش از حد نرمال توان فيزيكي بدن فرد به عضلات كف لگن از جمله كانال مقعد آسيب مي‌رساند.

رابطه‌ي جنسي مقعدي : به دليل دريچه‌اي بودن عضلات ناحيه مقعد و بسته بودن آن در مواقع عادي، هنگام نزديكي مقعدي آلت تناسلي با زور و فشار آن را باز مي‌كند، همين فشار عضلات و اعصاب آن را تضعيف و كنترل بر دريچه را كم مي‌كند. تكرار رابطه‌ي جنسي مقعدي ديواره‌ي عروقي اين ناحيه را نيز نازك و تحريك مي‌كند. بعضي از بيماري ها مي توانند منجر به ايجاد بيماري بواسير يا هموروئيد شوند كه برخي از ان ها را در قسمت بعدي گفته ايم.

اختلالات كبدي : مشكلات كبدي با ايجاد اختلال در روند طبيعي فعاليت دستگاه گوارش مي‌تواند زمينه‌ساز هموروئيد شود.

تجربه‌ي اسهال و يبوست‌ مزمن : ممكن است آسيب در دريچه مقعد هنگام خروج سريع مدفوع در هنگام اسهال با ايجاد اصطحكاك يا خروج كند و به سختي آن حين يبوست با ايجاد فشار به وجود آيد.

كانسر كولون (سرطان قسمتي از روده بزرگ) : سرطاني شدن قسمت‌هايي از روده مانع حركات روده‌اي و ايجاد مشكلاتي در هضم و دفع مدفوع مي‌شود.

بارداري : بارداري نه تنها به دليل تغييرات هورموني مؤثر بر دستگاه گوارش و ايجاد يبوست، بلكه به دليل فشار ناشي از بزرگي شكم و رحم باعث تحريك ناحيه‌ي مقعد مي‌شود.

پارگي مقعد هنگام برش عضلات كف لگن در زايمان سخت : در برخي زايمان‌هاي سخت براي كمك به خروج سر نوزاد، نياز به برش‌هاي عمقي‌تر در ناحيه‌ي كف لگن است، بي‌احتياطي حين برش مي‌تواند عضلات ناحيه‌ي مقعد را نيز درگير و به آن آسيب بزند.

اختلالات روحي و رواني : مشكلات و بيماري‌هاي روحي مانند افسردگي نه تنها روح بلكه جسم فرد را تحت تأثير كم‌توجهي و آسيب قرار مي‌دهد.

ضعف عصبي عضلاني دريچه مقعدي به علت كهولت سن : ممكن است با بالا رفتن سن كنترل عصبي عضلاني فرد بر ناحيه‌ي مقعد كم شود و كنترل فشار وارد بر آن از توان فرد خارج گردد.

اعتياد به مواد مخدر : مواد مخدر از جمله ترياك با برهم زدن عملكرد صحيح دستگاه گوارش و ايجاد يبوست فرد را مستعد هموروئيد مي‌كند.

مصرف برخي داروها : اختلالات گوارشي ناشي از عوارض برخي داروها نيز فرد را در معرض آسيب بواسير قرار مي‌دهد.

علائم و نشانه هاي اين بيماري در هر فرد مي تواند متفاوت باشد اگر در زمان درست به اين بيماري توجه شود فرد اسيب كمتري خواهد ديد . به دليل آسيب ديدن ناحيه‌ي مقعدي در اين بيماري دور از ذهن نيست كه در ۹۹ درصد موارد كسي جز خود فرد متوجه آن نخواهد شد. اگرچه نمي‌توان اين توقع را از كودكان يا افراد عقب‌مانده داشت ولي در آنان نيز والدين يا اطرافياني هشيار مي‌توانند در آگاهي به موقع از آن مفيد باشند.

***نكته :

يبوست‌هاي مزمن به صورت دفع ناكامل مدفوع و چند روز در ميان با ايجاد فشار در عضلات دريچه‌اي ناحيه‌ي مقعد باعث اختلال در حركت ياري‌دهنده ماهيچه‌هاي صاف راست روده‌ي اين ناحيه به عروق آن شده و بدين گونه زمينه را براي ابتلا به هموروئيد فرآهم مي‌كنند. بسته به ميزان فشار وارد شده حين عمل دفع و تعداد دفعات تجربه‌ي يبوست‌هاي سنگين و آزاردهنده، آسيب وارده به عروق ناحيه‌ي مقعد شدت مي‌يابد. با هر بار تكرار شدن اجابت مزاج‌هاي طولاني و سخت، اختلال در عملكرد دريچه انتهايي روده‌ و آسيب عروقي بيشتر و بيماري در فرد پيشرفته‌تر خواهد شد. در نهايت فرد زماني متوجه جراحت كانال مقعد خود خواهد شد كه نشانه‌هايي چون درد و خونريزي ظاهر شود.

خطر بروز همورويد در بين افراد شاغل

شغل و حرفه هر كسي نقش مهمي در زندگي هر كسي دارد و هر كسي تلاش مي كند تا در كار خود موفق شود و درجه بالايي كسب كند ولي هر شغلي مزايا و معايب خود را دارد كه بعضي از ان ها عادت هاي غلط رفتاري را به فرد القا مي كند كه اين رفتار ها باعث مي شود مشكلات غير قابل پيش بيني به وجود بيايد كه يكي از ان ها بيماري بواسير است به طور كلي مي توان گفت اكثر كار ها ممكن است منجر به ايجاد بيماري بواسير شوند كه عبارت اند از:

باقي مانده به حالت نشسته به مدت طولاني و به طور مداوم :

عمدتاً مشاغل اداري و يا كساني است كه به مدت طولاني در پشت يك ميز يا در مقابل كامپيوتر قرار مي‌گيرند، به همراه رانندگان اتوبوس، كاميون و حتي خلبانان در اين گروه قرار مي‌گيرند. باقي ماندن براي مدت طولاني به حالت نشسته، گردش خون را در اندام تحتاني دشوارتر مي‌كند. اين افراد به منظور پيشگيري از ابتلا به بواسير بايد عادات طبيعي استفاده از پله به جاي آسانسور، پياده روي كوتاه مدت قبل و بعد از كار و تغيير وضعيت بدن هر دو ساعت يك بار را در خود تقويت كنند.

فعاليت‌هاي شديد فيزيكي و سنگين :

كاركنان انبارها و بنادر هر دو متعلق به اين گروه هستند. فعاليت فيزيكي ناگهاني و شديد مي‌تواند فشار روي عروق خوني ركتوم را افزايش دهد. بنابراين توصيه مي‌شود به درستي تمام حركات بدني را انجام دهند. همچنين پيشنهاد مي‌‌شود كه با ورزش مناسب كف لگن و عضلات اطراف اندام‌هاي لگني (مثانه، واژن و رحم …) را تقويت كنند.

باقي مانده به حالت ايستاده به مدت طولاني و به طور مداوم :

اين حالت عمدتاً مربوط به حرفه‌هايي است كه شانس زيادي براي نشستن ندارند مانند كارگران، پيشخدمت‌ها، آرايشگران و فروشندگان و غيره. ايستادن طولاني نيز داراي اثرات منفي بر عضلات و اسكلت فرد و همچنين بر روي عروق و گردش خون است. توصيه مي‌شود در حين كار حالت پاها عوض شده و با ايستادن بر روي انگشتان پا يا تغيير وزن و سنگيني خود بر روي هر پا هر دو الي سه دقيقه مانع آسيب‌هاي احتمالي شوند.

سطوح بالاي استرس و تنش محيط كار :

استرس مي‌تواند به راحتي بر عملكرد بدن از جمله حركت روده تأثير بگذارد. افرادي كه داراي مشاغلي هستند كه نياز به صرف زمان طولاني دارد، ممكن است نياز به توالت را به تعويق بيندازند و با اين كار خطر ابتلا به يبوست و در نتيجه بواسير را در خود افزايش دهند. بنابراين لازم است تا با مذاكره با مسئولين محيط كاري خود حتماً وقتي را براي استراحت و دستشويي در محيط كار در نظر بگيرند.

ارتباط بين سرطان و بواسير(هموروئيد)

به هيچ وجه هموروئيد باعث ايجاد سرطان نمي شود ولي امكان دارد اين دو بيماري هم زمان ايجاد شود در افراد بالاي ۴۰ سال كه علامت اصلي بيماري ان ها خون ريزي است بايد كلونوسكپي و ركتوسيگموئيدسكپي انجام دهند تا مشخص شود بيماري ان ها سرطان است يا نه.لازم به ذكر است كه در بيماري بواسير اگر خون ريزي رخ دهد به رنگ سياه نمي باشد.